Afval is voedsel

Ik kan af en toe redelijk cynisch worden over de wereld om me heen. Vervlakking en egoïsme lijken de boventoon te voeren en het op grote schaal geld verdienen en consumeren lijken een doel op zich te zijn geworden. In talloze documentaires word een beeld geschetst van een wereld die uitgebuit wordt door ons, de consumerende mens. Verdragen over het milieu die in het verleden waren afgesloten, worden in de wind geslagen en het afval wordt vaak zomaar gedumpt, vooral op plaatsen in de derde wereld, waar geen mens een cent te makken heeft.
Daarom werd ik gisteren gelukkig van de documentaire die de VPRO in het kader van Tegenlicht uitzond. Deze documentaire: “Afval is voedsel", ging over de Amerikaanse ontwerper William McDonough en de Duitse chemicus Michael Braungart. Hun filosofie, die in eerste instantie wat utopisch aandeed, noemden ze het “cradle to cradle”principe. Het begrip afval, moet volgens hen in de toekomst een achterhaald begrip zijn. De oplossing voor het probleem zal moeten liggen in het hergebruik van de materialen. Daarbij doelden ze niet op recycling; het achteraf verzamelen van afval en daar weer wat anders van maken. Nee, bij het ontwerpen van een bepaald product moet van te voren al rekening gehouden worden dat elk onderdeel volledig biologisch afbreekbaar is, of zonder waardeverlies hergebruikt kan worden. Zo hadden ze aan Unilever een verpakking voor ijsjes verkocht. Deze verpakking was gewoon stevig en sterk bij een bepaalde vriestemperatuur. Maar als het blootgesteld zou worden aan hogere temperaturen, smolt het papiertje en transformeerde het naar een vloeistof.
De twee mannen hadden zich laten inspireren door de natuur. Een boom heeft bijvoorbeeld ook afvalstoffen, maar eenmaal op de grond gevallen, verandert dat in voedselrijk humus. Zo hadden ze aan het ijspapiertje zaadjes toegevoegd van zeldzame bloemen. Elke keer als er een papiertje weggegooid zou worden, werden er dus weer nieuwe bloemen gezaaid.
Het gaat wat ver om hier de inhoud van de hele documentaire te beschrijven, maar het idee dat afval weer voedsel kan zijn, of een grondstof voor iets anders, sprak me erg aan. Dat grote bedrijven als Nike en Ford deze ideeën serieus nemen, gaven me zowaar weer een positief gevoel over de mensheid. Misschien dat we ons als mensheid dan toch evolueren tot iets beters dan dat we vroeger waren.

Wordt trouwens vrijdagochtend herhaald om 9:55, Nederland 2