dwangbuis

Af en toe word ik nog wel eens met mijn Gereformeerd Vrijgemaakte verleden geconfonteerd. Vooral via mijn familie klinken de echo's daarvan nog wel eens door in mijn leven.
Als ze hier op bezoek zijn glijden we weer gemakkelijk in de gereformeerde traditie van bidden voor en na het eten en een stukje Bijbel lezen om het geheel af te sluiten. K. doet dan dapper mee. Ze weet af en toe de regels niet helemaal en gaat soms ongewild tegen de regels in door bijvoorbeeld al aan de afwas te beginnen voordat we dat stukje Bijbellezen achter de rug hebben. Nu vind ik die gereformeerde regels zo 1 x per jaar ook niet zo erg. Ik ben niet opeens anti-gereformeerd geworden. Ik heb de kerk dan wel vaarwel gezegd, maar dat betekent nog niet dat ik mijn geloof verloren ben. Mijn geloof wordt tegenwoordig alleen niet meer begrensd door strakke gereformeerde regels en de vele dogma's lijken te zijn vervangen door een sterk bewustzijn dat ik op existentiele vragen vaak geen pasklaar antwoord hebt en dat ik een soort van wantrouwen heb ten opzichte van mensen die dat wel zeggen te hebben.
Mijn jongste zus stuurde me gisteren een foto van haarzelf op een congres voor gereformeerde vrouwen. Op die foto kijkt ze, samen met een aantal vrouwen op leeftijd (waaronder mijn moeder) ingespannen naar een boekje. Studiemateriaal waarschijnlijk. Het congres ging namelijk over de "Macht van de Media". Mijn zus vertelde dat ze een paar mooie, gezellige , interessante en vermoeiende dagen had gehad. Als afscheidskadootje kregen ze een sticker met de tekst: "Ik en mijn muis, we zullen de Here dienen"; een soort van komische variant op het credo van het Nederlands Dagblad (de gereformeerd vrijgemaakte krant van Nederland): "Ik en mijn huis, we zullen de Here dienen". Ondanks het feit dat ik mijn jongste zusje erg leuk vind en kan genieten van haar komische nuchterheid, wekte dit hele verhaaltje een soort wrevel in me op. Het hele ingespannen staren naar zo'n stukje studiemateriaal, waar vast en zeker een kant en klare gereformeerd vrijgemaakte boodschap werd gepredikt (televisie, moderne muziek en vooral internet kunnen kwade invloeden zijn, die je van de smalle weg van het geloof doen afdwalen) , stond voor mij model voor de dwangbuis van regels waar ik me in de eerste helft van mijn leven met verve aan vast probeerde te klampen. De stricte scheiding tussen goed en kwaad, zwart en wit, leken een lekker overzichtelijke houding ten opzichte van het leven. Maar wel een doctrine die je opzadelt met een soort constante angst om af te dwalen naar het kwade. Bij alles moest er nagedacht worden of het wel volgens de regels is. Het spontaan ontdekken van het leven, wie je zelf bent en waar je naar toe wilt is er niet bij. Dat geeft me af en toe wel een gevoel van spijt over gemiste kansen, over het niet ten volle genoten te hebben van het leven. Als ik mijn zus zo zie staren op haar studiemateriaal, zie ik mezelf, bezig om mezelf blind te staren op dingen waar ik het eigenlijk niet mee eens ben, maar waarvan het zoveel moeite kostte om er afstand van te doen.
Maar goed. Daar tegenover staat dat ik me ervan bewust ben dat de meeste mensen het goede proberen te doen. Veel mensen hebben integere intenties, zoals ook mijn zus en de rest van de familie. Ze doen net als mij hun best, proberen het goede te doen en aardig te zijn ten opzichte van hun medemens. Dus kan ik er ook weer niet tegen als iemand de gereformeerden een veeg uit de pan geeft. Ik hoor het nog wel eens, als het over gereformeerden gaat. De hele tas met vooroordelen gaat dan weer over tafel: gereformeerden zijn schijnheilig, hebben het achter de ellebogen etcetera, etcetera. Dan voel ik me toch weer aangevallen. Dan denk ik aan mijn familie en het feit dat ze absoluut niet aan die omschrijving voldoen en dan denk ik ook; je kan maar beter een gereformeerde met strakke dogma's zijn dan een of andere lul die de mensenheid opdeelt in flauwe stereotypen.